از زنگزور تا هرمز
از زنگزور تا هرمز
محمد پورخوش سعادت
تحولات پیرامون کریدور زنگزور، دیگر یک مناقشه مرزی میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان نیست؛ بلکه بخشی از طرحی کلان برای بازترسیم نقشه اراده‌ها در اوراسیاست. بر اساس گزارش‌ها، پیش‌نویس توافقی میان ایروان و باکو، با میانجی‌گری واشنگتن، در آستانه امضاست که طی آن کریدور سیونیک به مدت ۹۹ سال در اختیار ایالات متحده قرار می‌گیرد؛ اقدامی که همچون تیغ جراحی، پیوندهای ژئواستراتژیک منطقه را قطع خواهد کرد.
این پروژه، جزئی از استراتژی خفگی ژئوپلیتیکی ایران است که از طریق طراحی پنج کریدور به پیش می‌رود:
1. کریدور زنگزور (شمال‌غرب): قطع ارتباط ایران و ارمنستان و مسدودسازی مسیر شمال–جنوب میان روسیه، ایران و هند.
2. کریدور لاجورد (شرق و شمال‌شرق): حذف ایران از مسیر آسیای مرکزی–قفقاز–اروپا.
3. کریدور آیمک (جنوب): کاهش نقش ایران در آبراه‌های جنوبی از دریای سرخ تا اقیانوس هند.
4. کریدور راه توسعه (غرب): اتصال ترکیه به جهان عرب از مسیر عراق و سوریه بدون عبور از ایران.
5. کریدور داوود (قلب محور مقاومت): ایجاد گسست راهبردی با تثبیت حضور امنیتی–اطلاعاتی اسرائیل در کردستان عراق.
پیامد این راهبرد، همزمان ضربه به سه قدرت کلیدی نظم نوظهور چندقطبی — ایران، چین و روسیه — و مهار ساختار نوپای بریکس است.
• برای ایران: تضعیف موقعیت ژئواکونومیک، کاهش وابستگی انرژی خلیج فارس به تنگه هرمز و تحکیم کمربند امنیتی–اطلاعاتی رقبای منطقه‌ای در پیرامون مرزها.
• برای چین: محدودسازی دسترسی به منابع آسیای مرکزی و مهار «کمربند و جاده» از مسیر قفقاز.
• برای روسیه: قطع مسیر ارتباطی راهبردی با ایران و حذف تدریجی از زیرساخت‌های حیاتی قفقاز.
این روند، مرز اراده‌ها را تغییر می‌دهد. اگر امروز سیونیک واگذار شود، فردا نوبت به حوزه‌های ژئوپلیتیکی حساس‌تر چون جزایر سه‌گانه، تنگه هرمز و خلیج فارس خواهد رسید. طرف مقابل با تکیه بر پیش‌بینی‌پذیری رفتار ما، سناریوهای غافلگیرکننده و پرریسک طراحی می‌کند.
زنگزور صرفاً یک کریدور ترانزیتی نیست؛ بلکه خط مقدم نبرد اراده‌هاست. در چنین میدانی، تداوم نقش بچه خوب و قابل محاسبه ، به معنای افتادن در دام غفلت و فریب استراتژیک است. راه برون‌رفت، بهره‌گیری هوشمندانه از دیپلماسی پنهان برای تغییر معادلات پشت پرده و دیپلماسی نهضتی برای ایجاد شبکه‌ای از هم‌پیمانان منطقه ای و دیپلماسی رسمی برای مواضع اعلانی , راهبردی که می‌تواند ابتکار عمل را بازگرداند و مانع تکرار این سناریو از زنگزور تا هرمز شود.
http://foumani.ir/post/131
https://eitaa.com/foumani