فومنی

در جمعی از فرهیختگان گیلانی دعوت شدم 
از من خواسته شده بود تا در خصوص بحث گیلان 1430 که قبلا  در همین جمع  مطرح کرده بودم مطلبی ارایه دهم  انچه اینجا میخوانید گزارشی از این رویداد است که با نگاه  آینده اجتماعی تنظیم شده است .
روند های اجتماعی گیلان در افق 1430
اهمیت آینده‌پژوهی در شرح و تعریف احتمالات است، که در  نتیجه توانایی پاسخ‌گویی بهتر به آینده را فراهم می‌آورد . روندهای استراتژیک، یک ارزیابی همراه با عدم قطعیت از حوزه‌ها‌ی پیش‌بینی‌پذیر، اما توأم با  ریسک، ابهام و تغییر است. روندهای استراتژیک،  فراتر از شناسایی تهدیدهای بالقوه‌ی آینده است 
  بررسی  پیشران اجتماعی  روندهای استانی  و پیامدهای احتمالی در آینده ای نچندان دور 
1-    رشد ناهمگون جمعیت گیلان که به صورت کاهش رشد جمعیت استانهای توسعه یافته (همچون تهران اصفهان یزد مرکزی و ... )  و افزایش رشد جمعیت استان گیلان و به دلیل  افزایش مهاجرت بین استانهااست , پیامد های متصور  : افزایش تعداد افراد مسن , نیاز روزافزون به نیروی کار جوان ,افزایش فشار بر اقتصاد استان , افزایش فشار برای ارایه‌ی خدمات بهداشتی و رفاهی , افزایش تقاضا برای کار , مهاجرت گیلانیان بومی  و از دست‌دادن منابع انسانی بومی , افزایش رقابت برای منابع, افزایش خشونت بین بومیان و مهاجرین ، بزهکاری و ناآرامی‌ها اجتماعی و سیاسی ، آشوب اجتماعی، و درگیری
مهاجرت به استانهای کم‌ توسعه‌یافته به مشکلات اقتصادی و اجتماعی استان  مقصد دامن زده  و توازن مذهبی/ قومی آن استان را بر هم خواهد زد و به افزایش تنش‌های سیاسی و اجتماعی و تضعیف هویت استان مقصد می انجامد 
2-    ایفای نقش جوامع مهاجر به‌عنوان گروه‌های فشار قدرتمند، در راستای منافع قومیت  اصلی خود ( هم اکنون ظهور و بروز گروههای پان ترک در گیلان خودنمایی میکند ) 
3-    گسترش حاشیه‌‌نشینی در اطراف رشت و درنتیجه، بروز ناهنجاری‌های اجتماعی، آشوب و ناآرامی مرکز استان گیلان همچنین افزایش تضاد و تنش میان افراد فقیر و ثروتمند و فعال شدن گسل طبقاتی که برخی از نمود های آن هم اکنون قابل رویت است 
4-    افزایش تنوع تهدیدات امنیتی و افزایش جرم و جنایت در کنار رشد  تهدیدات تروریستی  ( رشد اندیشه تکفیری سنی و تحریکات اسراییل برای بحران سازی با تکفیر و قومیت تالش , همچنین انسجام یابی بهاییان و گروههای تبشیری مسیحیت  )
5-    افزایش پدیده‌هایی مانند قاچاق مواد مخدر و انسان به واسطه استان مرزی بودن 
6-    حضور و بروز گروه‌های قومی بزرگ در استان ,  گیلان را مستعد تکثرگرایی قرار خواهد داد و درگیری‌های قومی افزایش می‌یابد (در خصوص مسایل قومی و مذهبی نکته‌ای که باید مورد توجه جدی قرار بگیرد، توزیع و پراکنش فضایی قومیت‌ها و مذاهب استان در همجواری با کشورهای استقلال یافته از شوروی سابق است که در صورت دخالت مکانیزم‌های چالش‌زا، مشکلاتی را در عرصه سیاسی به میان خواهد آورد) شورش و بی‌نظمی داخلی و هم‌چنین احتمال اقدامات خشونت‌آمیز یا مخرب با حمایت عوامل خارجی یا کشورهای دشمن رخ خواهد داد ( بصورت اختصاصی سازمان اطلاعات آذربایجان بر روی این پروژه به نیابت از اسراییل سرمایه گذاری کرده است ) 
7-    تحرک جمعی سریع. رشد انتشار فناوری اطلاعات و ارتباطات در جوامع موردنظر که به سرعت تشکیل می‌شوند، این جوامع را قادر خواهند ساخت که شمار زیادی از افراد را به سرعت و به صورت هماهنگ بسیج کنند. تحرک و بسیج سریع‌جمعیت‌های سریع ممکن است توسط کشورها متخاصم صورت گیرد. ممکن است این بسیج سریع شامل جوامع پراکنده در مرزهای بین‌المللی باشد و نیروهای امنیتی را درانطباق با این چابکی بالقوه و توانایی ایجاد تمرکز، به چالش بطلبد.
8-    تغییر در جو و آب‌وهوا , به زیر آب رفتن بسیاری ازنواحی ساحلی، تغییر در گیاهان و حیات‌وحش گیلان ، افزایش احتمال وقوع بلایای طبیعی, کاهش  تولید محصولات کشاورزی خصوصا برنج  ,کمبود منابع آب سالم , شیوع بیماری موجب ایجاد رکود، ترس و کاهش بهره‌گیری از سرمایه‌های انسانی می‌‌شود تجربه کرونا تجربه بسیار بدی بود که نا توانی ساختار و سازمان بهداشتی گیلان را عیان کرد 
9-    ناکامی در توسعه, ناکامی بعضی مناطق در حفظ پیشرفت روند توسعه موجب بروز ریسک‌های بی‌ثباتی خواهد شد شکاف شرق و غرب گیلان و فعال سازی گسل های رقابتی هم بی تاثیر نیست 
10-    سرانجام اینکه، عدم تعادل در توزیع مواهب ناشی از توسعه یکی از تهدیدهای اساسی در بخش اجتماعی و فرهنگی گیلان است به گونه‌ای مقایسه نتایج شاخص منزلت اجتماعی (به عنوان شاخص بیانگر خروجی اقدامات توسعه‌ای در سطح استان) و برخی از شاخص‌های مهم همچون شاخص کلی آسیب‌های اجتماعی استان، شاخص کلی سرمایه اجتماعی استان، میزان تمایل به مهاجرت و ... گویای انطباق نسبی بین این شاخص‌ها است. به بیان دیگر، هر جا منزلت اجتماعی پایین‌تر است و به عبارت دیگر ساکنان استان به میزان کمتری از مواهب توسعه برخوردار شده‌اند به صورت نسبی افزایش شاخص‌های سلبی (آسیب‌ها و مسائل اجتماعی) و کاهش شاخص‌های ایجابی (اعتماد، مشارکت، تعلق مکانی و ...) سرمایه اجتماعی را در سطح استان شاهد هستیم.